Biểu hiện bệnh tiểu đường thai kỳ
Hầu hết phụ nữ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ đều không có bất kỳ triệu chứng nào. Bác sĩ thường phát hiện mẹ bầu mắc phải tình trạng này khi cho làm xét nghiệm đường huyết thông thường hoặc xét nghiệm dung nạp glucozo đường uống. Các xét nghiệm này thường được thực hiện trong khoảng từ tuần thứ 24 đến tuần thứ 28 của thai kỳ.
Trong một số ít trường hợp, phụ nữ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ cũng sẽ bị khát nước hoặc đi tiểu nhiều hơn.
Nguyên nhân
Nguyên nhân bị tiểu đường là gì?
Insulin là hormone (nội tiết tố) được sản sinh bởi tuyến tụy, đóng vai trò giảm lượng đường trong máu bằng cách “mở cửa” cho các phân tử glucose tiến vào trong tế bào để cung cấp năng lượng. Ở người bệnh, quá trình này bị cản trở bởi nhiều vấn đề khác nhau.
Nguyên nhân tiểu đường type 1
Ở người bị tiểu đường type 1, hệ miễn dịch của người bệnh sẽ tấn công các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy, gây ra suy giảm nồng độ hormone này trong cơ thể. Lượng insulin quá thấp sẽ khiến glucose tiếp tục ở lại trong máu thay vì tiến vào tế bào, từ đó gây ra chỉ số đường huyết cao.
Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây bệnh tiểu đường type 1 là gì vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, một số giả thuyết cho rằng các yếu tố di truyền và môi trường có thể góp phần vào nguyên nhân tiểu đường.
Nguyên nhân bệnh tiểu đường type 2
Trong bệnh tiền đái tháo đường và tiểu đường type 2, các tế bào cơ thể trở nên đề kháng với hoạt động của insulin và tuyến tụy không thể sản xuất đủ insulin để chống lại sự đề kháng này. Thay vì di chuyển đến các tế bào, glucose sẽ tích tụ trong máu, dẫn đến mức đường huyết tăng.
Tương tự đái tháo đường type 1, các chuyên gia vẫn chưa thể xác định nguyên nhân bị đái tháo đường type 2 là gì. Tuy nhiên, một số yếu tố đã được chứng minh có liên quan đến vấn đề này, bao gồm:
- Di truyền
- Yếu tố môi trường
- Thừa cân
- Trên 45 tuổi
- Ít vận động
- Đã từng bị tiểu đường thai kỳ hoặc được chẩn đoán bị tiền đái tháo đường
- Tăng huyết áp, cholesterol cao hoặc triglyceride cao
Nguyên nhân tiểu đường thai kỳ
Trong thời gian mang thai, nhau thai sẽ tiết hormone để duy trì thai kỳ. Những hormone này khiến các tế bào trong cơ thể đề kháng insulin.
Thông thường, tuyến tụy sẽ sản xuất đủ insulin để vượt qua sự đề kháng này. Tuy nhiên, đôi khi tuyến tụy vẫn không thể sản xuất kịp. Khi điều này xảy ra, lượng glucose đến các tế bào giảm và mức đường huyết tăng lên, dẫn đến tiểu đường thai kỳ.
Nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng lên nếu bạn:
- Thừa cân
- Trên 25 tuổi
- Từng bị tiểu đường thai kỳ hoặc có con sinh ra nặng trên 4kg
- Có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường loại 2
- Có hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
Biến chứng
Bệnh tiểu đường có nguy hiểm không?
Lượng đường trong máu cao làm tổn thương các cơ quan trong cơ thể. Lượng đường trong máu càng cao và thời gian mắc bệnh càng lâu, nguy cơ gặp phải biến chứng càng cao.
Các biến chứng của bệnh, bao gồm:
- Bệnh tim mạch, đau tim và đột quỵ
- Tổn thương dây thần kinh
- Bệnh thận
- Tổn thương mắt (Bệnh võng mạc và suy giảm thị lực)
- Tổn thương ở chân như nhiễm trùng và vết loét chân không lành, dễ cắt cụt chân
- Tình trạng da như nhiễm trùng do vi khuẩn và nấm
- Trầm cảm
Hầu hết phụ nữ bị tiểu đường thai kỳ đều sinh con khỏe mạnh. Tuy nhiên, mẹ bầu vẫn cần tìm hiểu về các biến chứng của bệnh để phòng ngừa những rủi ro khôn lường có nguy cơ xảy ra cho chính bản thân và bé yêu.
Biến chứng ở trẻ có thể xảy ra do bệnh tiểu đường thai kỳ, bao gồm:
- Tăng trưởng vượt mức (thai to) dẫn đến khó khăn khi sinh thường, tăng nguy cơ sinh mổ
- Lượng đường trong máu thấp (Hạ đường huyết sơ sinh)
- Có nguy cơ mắc tiểu đường type 2 khi trưởng thành
- Tử vong
Các biến chứng ở người mẹ cũng có thể xảy ra, bao gồm:
- Tiền sản giật
- Bệnh tiểu đường thai kỳ ở lần mang thai tiếp theo
Chẩn đoán và điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế giúp chẩn đoán bệnh tiểu đường là gì?
Bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm máu sau đây để giúp chẩn đoán tiền đái tháo đường và bệnh tiểu đường:
- Xét nghiệm A1C có thể cung cấp cho bác sĩ thông tin về lượng đường huyết trung bình của bạn trong vòng 3 tháng gần nhất.
- Xét nghiệm glucose huyết tương lúc đói (FPG): đo lượng đường trong máu sau khi bạn nhịn ăn trong 8 giờ.
- Xét nghiệm dung nạp glucose giúp bác sĩ kiểm tra lượng đường trong máu của bạn hai giờ sau khi bạn uống 75 gram đường.
- Xét nghiệm glucose huyết tương ngẫu nhiên để kiểm tra đường huyết của bạn ở một thời điểm bất kỳ.
Đối với đái tháo đường thai kỳ, bác sĩ sẽ đánh giá các yếu tố nguy cơ mắc bệnh của bạn ở giai đoạn sớm và đề nghị bạn thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán:
- Nếu bạn có nguy cơ cao: Bác sĩ có thể tiến hành các xét nghiệm chẩn đoán tiểu đường ở lần khám thai đầu tiên.
- Nếu bạn có nguy cơ trung bình: Bác sĩ sẽ đề nghị kiểm tra lượng đường huyết của bạn trong khoảng thời gian từ tuần thứ 24 đến 28 của thai kỳ.
Bạn càng sớm được chẩn đoán bệnh thì càng sớm có thể bắt đầu điều trị.
Những phương pháp điều trị bệnh tiểu đường
“Bệnh đái tháo đường có chữa được không” có lẽ là vấn đề mà nhiều người quan tâm. Thực tế, bệnh không thể chữa khỏi. Các phương pháp điều trị chỉ giúp kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng, từ đó giúp bạn có một đời sống bình thường.
Tùy thuộc vào loại đái tháo đường mắc phải, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp kiểm soát đường huyết, dùng insulin hoặc thuốc trị đái tháo đường dạng uống.
Chế độ ăn uống lành mạnh, duy trì trọng lượng hợp lý và thường xuyên vận động cũng góp phần kiểm soát bệnh hiệu quả.
Phương pháp hỗ trợ kiểm soát và điều trị bệnh tiểu đường tại nhà là gì?
- Ăn uống lành mạnh: Bạn sẽ cần tập trung vào chế độ ăn nhiều trái cây,rau, protein nạc và ngũ cốc nguyên hạt. Đồng thời, cắt giảm chất béo bão hòa, carbohydrate tinh chế và đồ ngọt
- Hoạt động thể chất: Tập thể dục có thể làm giảm chỉ số đường huyết bằng cách giúp tế bào giảm đề kháng insulin, nhờ đó glucose di chuyển vào các tế bào dễ dàng hơn.
Các phương pháp điều trị bệnh tiểu đường type 1 và type 2 là gì?
Giải pháp cho bệnh tiểu đường type 1 là gì?
Insulin nhân tạo là phương pháp điều trị chính cho bệnh tiểu đường type 1. Nó thay thế cho hormone mà cơ thể không thể sản xuất.
Về mặt thời gian tác dụng, có bốn loại insulin được sử dụng phổ biến nhất, gồm:
- Insulin tác dụng nhanh bắt đầu hoạt động trong vòng 15 phút và tác dụng kéo dài trong 3 đến 4 giờ.
- Insulin tác dụng ngắn bắt đầu hoạt động trong vòng 30 phút và kéo dài 6 đến 8 giờ.
- Insulin tác dụng trung bình bắt đầu hoạt động trong vòng 1-2 giờ và kéo dài 12 đến 18 giờ.
- Insulin tác dụng dài bắt đầu hoạt động vài giờ sau khi tiêm và kéo dài 24 giờ hoặc lâu hơn.
Bạn đã biết cách điều trị bệnh tiểu đường type 2 là gì chưa?
Chế độ ăn kiêng và tập thể dục có thể giúp một số người quản lý bệnh tiểu đường type 2. Nếu việc thay đổi lối sống theo hướng tích cực không đủ để giảm lượng đường trong máu, bạn sẽ cần phải dùng thuốc.
Một số thuốc không phải insulin có thể giúp giảm mức đường huyết như:
- Thuốc ức chế alpha-glucosidase
- Biguanide
- Thuốc ức chế men DPP 4
- Thuốc đồng vận thụ thể GLP-1
- Thuốc glinides
- Thuốc ức chế SGLT2
- Thuốc sulfonylureas
- Thuốc thiazolidinedione
Cách trị bệnh tiểu đường thai kỳ là gì?
Mẹ bầu bị đái tháo đường thai kỳ cần phải theo dõi lượng đường trong máu nhiều lần trong ngày. Nếu chỉ số đường huyết cao, bạn thay đổi chế độ ăn uống và tập thể dục theo hướng dẫn của bác sĩ điều trị để có thể giúp giảm mức đường huyết.
Phòng ngừa
Những biện pháp giúp phòng ngừa bệnh tiểu đường là gì?
Bệnh tiểu đường type 1 không thể ngăn ngừa được. Tuy nhiên, việc thực hành lối sống lành mạnh có thể giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh và hỗ trợ điều trị tiền đái tháo đường, tiểu đường type 2 và tiểu đường thai kỳ:
- Ăn đồ ăn có lợi cho sức khỏe. Chọn thực phẩm ít chất béo, calo và có hàm lượng chất xơ cao hơn. Ăn nhiều trái cây, rau và ngũ cốc.
- Vận động nhiều hơn.
- Giảm cân nếu thừa cân.
Tuy nhiên, bạn đừng cố gắng giảm cân trong khi mang thai. Hãy nói chuyện với bác sĩ về việc bạn tăng bao nhiêu cân nặng là khỏe mạnh trong thai kỳ.
Hy vọng các thông tin trên đây đã cung cấp cho bạn một góc nhìn tổng quan về bệnh tiểu đường. Mặc dù hiện nay căn bệnh này chưa thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng bạn đừng quá lo lắng, liệu trình điều trị của bác sĩ và một chế độ sinh hoạt lành mạnh sẽ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống và kiểm soát bệnh một cách tốt nhất.